تا دهه ۶۰ میلادی، پیوند بعضی از اعضا مثل قرنیه، کلیه، پانکراس و کبد، ممکن شده بود، اما پیوند قلب، این عضو عضلانی که خون را در بدن به گردش درمی‌آورد و منشأ حیات و جایگاه روح و احساسات تصور می‌شد، کار ساده‌ای نبود.
دکتر کریستین بارنارد، پزشکی بود که برای اولین بار توانست، به صورت موفقیت‌آمیز پیوند قلب را در مورد انسان انجام بدهد.پدرش واعظ کلیسا بود و خانواده بسیار فقیری بودند. بارنارد یکی از برادرانش را در پنج سالگی به خاطر بیماری قلبی از دست داد.اودر سال ۱۹۴۰ وارد دانشکده پزشکی کیپ تاون شد و با تنگناهای مالی دوران دانشجویی را سپری کرد.
نخستین عمل پیوند قلب جهان، سوم دسامبر ۱۹۶۷ میلادی درشهر کیپ تاون آفریقای جنوبی انجام گرفت. دکتر بارنارد قلب یک زن جوان 25 ساله که در یک سانحه رانندگی کشته بود را به جای قلب از کار افتاده لوییس واشکانسکی 53 ساله پیوند زد. خبر نخستین جراحی پیوند قلب انسان به انسان به سرعت به سرخط خبرهای جهان تبدیل شد.این جراحی در کنار خبر قدم گذاشتن انسان روی کره ماه که دو سال بعد اتفاق افتاد، یکی از مهم‌ترین اتفاقات قرن بیستم بود.
واشکانسکی که پیوند قلب دریافت کرد، گرچه بعد از عمل زنده ماند، اما ۱۸ روز بعد درگذشت.
یکی از مشکلات بعد از پیوند ، پس زده شدن بافت پیوندشده توسط سیستم ایمنی بدن است. پزشکان مجبور هستند، داروهایی به بیمارن بدهند که با ضعیف کردن سیستم ایمنی، احتمال چنین پس‌زده‌شدنی را کم کنند. در آن دوران هنوز دانش کافی در مورد دوز صحیح داورهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی وجود نداشت.در واقع ضعیف شدن بیش از حد سیستم ایمنی نخستین بیمار دریافت‌کننده پیوند قلب، باعث شد که او مبتلا به ذات‌الریه کشنده‌ای شود و از پای درآید.
یک ماه بعد در ژانویه سال ۱۹۶۸، بارنارد پیوند دیگری انجام داد. بیمار فیلیپ بلیبرگ دندان پزشک 58 ساله ای بود که قلب کلایو هاوپت کارگری که بر اثر حادثه درروز قبل مرده بود را دریافت کرد.سیاه پوست بودن هاوپت در آفریقای جنوبی که آن موقع درگیر آپارتاید و تبعیض نژادی بود توجهات رسانه ای زیادی را به خود جلب کرد.این بار بیمار ۱۹ ماه زنده ماند.
عمل بعدی در سال ۱۹۶۹ روی دوروتی فیشر انجام شد، او نخستین بیمار سیاه‌پوستی بود که مورد پیوند قلب قرار می‌گرفت. او ۱۲ سال و ۶ ماه بعد از پیوند زنده ماند.
بیمار بعدی دیرک فون زیل بود که در سال ۱۹۷۱ مورد پیوند قرار گرفت، او ۲۳ سال بعد از پیوند زنده ماند.
سال ۱۹۷۴، بارنارد برای اولین بار پیوند دوگانه قلب را انجام داد، این بار او فقط قسمت معیوب قلب یک بیمار ۵۸ ساله را برداشت و قسمت‌هایی از قلب یک کودک ۱۰ ساله را جانشین آن کرد.
گرچه نخستین عمل پیوند قلب، عملا روزهای زیادی به زندگی نخستین بیمار اضافه نکرد، اما بارنارد با این عمل سنگ‌بنای عمارتی را نهاد که توانسته است تا به امروز، جان هزاران نفر را در سراسر دنیا نجات دهد و سال‌های مفید زیادی به زندگی آنها بیفزاید.
بارنارد بعد از عمل، اصلا با بارنارد قبل از عمل قابل قیاس نبود، او یک شبه مبدل به یک فوق ستاره شده بود و در دنیا مشهور شده بود.او، آنقدر مشهور شده بود که به دیدار پاپ و رئیس جمهور وقت آمریکا –جانسون- رفت. او یک مخالف ساعی قانون آپارتاید بود و از نقد کردن دولت حاکم نمی‌هراسید. او از شهرت خود برای تغییر دادن این قانون نژادپرستانه استفاده می‌کرد.
پیوند قلب در ایران
قبل از سال ۱۳۷۰ در تبریز براى اولین بار یک عمل پیوند قلب انجام گرفت که نتیجه آن ناموفق بود،اما مدتى بعد در شیراز عمل پیوند دیگرى انجام گرفت که بیمار تا چند روزى زنده مانده و بعد فوت مى کند.اولین پیوند موفقیت آمیز قلب در ایران نیز در سال ۱۳۷۲ توسط دکتر محمدحسین ماندگار و همکاران در بخش جراحی قلب بیمارستان دکتر علی شریعتی تهران انجام شد.
